- Piše: Centar za istraživačko novinarstvo (CIN)
Jelena Jevtić, novinarka Centra za istraživačko novinarstvo (CIN) i autorica dokumentarca „Gdje je Sara?“, dobitnica je posebnog priznanja za doprinos novinarstvu na dodjeli ovogodišnje nagrade za najboljeg novinara koju dodjeljuje Klub novinara Banje Luke.
Jevtić i producent Mubarek Asani su godinu dana tragali sa roditeljima za grobovima njihove djece. U filmu su govorile dvije majke o bolnim iskustvima poroda i nestanku djece. Njihova svjedočenja su izazvala veliku uznemirenost javnosti koja od institucija i ustanova traži odgovore o sudbini beba. Dokumentarni film „Gdje je Sara?“ je objavljen početkom aprila 2024. godine.
Nagradu za najboljeg novinara dobio je Darko Momić Čkalja, novinar Capital.ba, a posebnu nagradu za doprinos novinarstvu dobili su i Vanja Stokić i Ajdin Kamber, novinari eTrafika.net. Novinarima su priznanja uručena 24. maja 2024. godine u Banjoj Luci na druženju novinara Off the Record koje je organizovao Klub novinara Banje Luke.
Dobitnike priznanja biralo je pet članova žirija, sastavljenog od prethodnih pobjednika koji su cijenili novinarske radove od javnog interesa i poštovali principe profesionalnog izvještavanja koji su sadržavali činjenice i dokaze do kojih su novinari dolazili sopstvenim radom.
Nakon objave CIN-ovog dokumentarca „Gdje je Sara?“ Okružno javno tužilaštvo Banje Luke (OJT) je po službenoj dužnosti formiralo predmet o slučaju nestanka beba majki Aleksandre Blagojević i Nataše Stijak koje su se porodile u Univerzitetskom kliničkom centru Republike Srpske (UKCRS) 2018. godine.
Iz OJT Banjaluka kažu da će provjeriti iznesene navode, prikupiti sve potrebne informacije i obavještenja te utvrditi okolnosti.
Sarini roditelji Aleksandra Blagojević i Miloš Kuprešanin su još 2019. godine prijavili sve što im se desilo, a OJT Banja Luka je formirao predmet. No, u oktobru 2021. godine tužiteljica Zorica Baroš donosi Naredbu o nesprovođenju istrage na osnovu izvještaja dvojice vještaka koji su zaključili da u postupcima medicinskih radnika nije bilo elemenata propusta i nesavjesnog liječenja.
Tužilaštvo tada nije propitivalo gdje je sahranjena Sara iako su roditelji i to napisali u izjavama.
Aleksandri i Milošu su tri dana nakon Sarinog rođenja iz UKCRS-a saopštili da je njihova beba umrla.
Oni su nakon Aleksandrinog izlaska iz bolnice mjesec dana čekali rezultate obdukcijskog nalaza, rukovodeći se nejasnim i nepotpunim informacijama koje su dobili u bolnici. U međuvremenu su dobili poklon-paket za novorođenče, ali ih niko nije obavještavao o rezultatima nalaza.
Kako bi saznali šta se dešava, otišli su na UKCRS-a po informacije o obdukciji, ali su saznali da je bolnica u međuvremenu, bez njihovog znanja i dozvole, sahranila Saru na gradskom groblju.
Aleksandra i Miloš tada počinju borbu sa institucijama i ustanovama te potragu za tijelom svog djeteta, ali nailaze na šutnju i zatvorena vrata. Javno preduzeće Gradsko groblje i UKCRS-a su ignorisali sve njihove zahtjeve za odgovore i razgovore, a OJT Banja Luka je nakon dvije i po godine zatvorio predmet po njihovoj prijavi.
Također, nakon objave dokumentarca Gradsko groblje Banja Luka i UKCRS-a su se oglasili saopštenjima u kojima međusobno prebacuju odgovornost za nestanak bebe Sare, rođene na banjalučkom Paprikovcu 2018. godine.
U saopštenjima nema ni riječi o drugoj bebi, sinu Nataše Stijak.
Uprava Groblja navodi da je tijelo bebe označeno kao dijete Aleksandre Blagojević, preuzeto od UKCRS-a, pozivajući se na prateću dokumentaciju koju je izdala ova zdravstvena ustanova. Dodali su da oni ne mogu vršiti identifikaciju tijela prilikom preuzimanja.
„Sahrani posmrtnih ostataka preminulih lica obično prethodi identifikacija od strane srodnika preminulih lica koja se evidentira na propisanom obrascu u Gradskom groblju”, navodi Uprava.
U obraćanju piše da su tijelo sahranili skoro mjesec dana nakon preuzimanja te da ih za to vrijeme niko nije kontaktirao u vezi sa sahranom.
Groblje u saopštenju ne spominje bebu Nataše Stijak niti objašnjava gdje je Sara zaista sahranjena iako su ekshumacije i DNK analize ostataka iz dva groba pokazale da se u njima ne nalaze ni jedna ni druga beba.
UKCRS-a se dan ranije oglasio sličnim saopštenjem u kojem se kratko navodi da su ispoštovali sve medicinske protokole u liječenju trudnice i novorođenčeta te zakonsku regulativu na osnovu koje je urađena obdukcija, naglašavajući da nisu nadležni za ukop, sahranu i ekshumaciju tijela.
„Takođe, u našoj arhivi je potvrda o preuzimanju pokojnika od strane Gradskog groblja Banjaluka”, zaključak je saopštenja kojim skreću pažnju na drugu ustanovu u lancu odgovornosti.
Uprkos značajnoj uznemirenosti koju je CIN-ov dokumentarac izazvao u javnosti, niko od rukovodilaca Groblja ni UKCRS-a se još nije lično obratio medijima niti dozvolio pitanja koja im novinari postavljaju od objave filma.
Tako se ni u njihovim saopštenjima ne nalazi odgovor na pitanje gdje su kćerka Aleksandre Blagojević i Miloša Kuprešanina te sin Nataše Stijak.
